Σταύρος Ξαρχάκος

(γεν. 14 Μαρτίου 1939 στην Αθήνα)

Ο Σταύρος Ξαρχάκος σπούδασε μουσική στο Ωδείο Αθηνών, στο Παρίσι και στο Julliard School of Music της Νέας Υόρκης και με την πρώτη εμφάνισή του, στις αρχές της δεκαετίας του '60, αναγωρίζεται ως σπουδαίος συνθέτης τραγουδιών.

Στην αρχή της σταδιοδρομίας του γράφει μουσική κυρίως για το θέατρο και τον κινηματογράφο και έτσι ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής. Το 1963 γράφει μια σπουδαία μουσική για την ταινία του Βασίλη Γεωργιάδη «Κόκκινα Φανάρια», γεγονός που αποδεικνύει πόση επίδραση έχει η μαγεία της εικόνας στη μουσική του. Καθιερώνεται ως κινηματογραφικός συνθέτης και βραβεύεται σε πολλά κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου

Τα τραγούδια του για τον ελληνικό κινηματογράφο όπως, π.χ., «Τα δάκρυά μου είναι καυτά», «Χάθηκε το Φεγγάρι», «Ένα πρωινό», «Για ποιο ταξίδι», «Το δίχτυ» και η «Μπουρνοβαλιά», είναι μερικά χαρακτηριστικά δείγματα του μουσικού ταλέντου του. Τα τραγούδια «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά» και το «Παράπονο» έγιναν μεγάλες επιτυχίες και ήταν τα πρώτα τραγούδια που έγραψε ο Λευτέρης Παπαδόπουλος. Με ίδιο τίτλο κυκλοφορεί και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος που πλουτίζεται με τις επιτυχίες «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», «Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι» όλα σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου. Προς το τέλος της ίδιας δεκαετίας στράφηκε στην κλασική μουσική και μελέτησε την τεχνική της (αρμονία, σύνθεση, διεύθυνση ορχήστρας). Για το σκοπό αυτό έμεινε αρκετό καιρό στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, κοντά στην Nadia Boulanger και τον David Diamond. Στα έργα του περιλαμβάνονται σουίτες μπαλέτου, κοντσέρτα αλλά και συμφωνικά έργα.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έγραψε μουσική για 21 ταινίες, με κορυφαία αυτή για το «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη, σε στίχους Νίκου Γκάτσου. Ηχογράφησε 42 δίσκους και συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους λαϊκούς ερμηνευτές, κάνοντας τεράστιες επιτυχίες. Επίσης, συνέθεσε μουσική για 15 τηλεοπτικές παραγωγές, καθώς και για αρχαία τραγωδία και διεθνή μπαλέτα.

Ο Σταύρος Ξαρχάκος εκτός από μεγάλος συνθέτης είναι και αξιόλογος ενορχηστρωτής, με πιο πρόσφατη ενορχηστρωτική δουλειά του την παράσταση «Αμάν-Αμήν» (αυτή αργότερα ηχογραφήθηκε και σε δίσκο, που περιείχε μερικά από τα καλύτερα λαϊκά και ρεμπέτικα τραγούδια της ελληνικής μουσικής ανθολογίας) και το δίσκο "Ερημιά" του Μίκη Θεοδωράκη και του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Τα τελευταία χρόνια είναι καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής. Έχει ηχογραφήσει 37 δίσκους μακράς διαρκείας με μουσική του. Ταυτόχρονα, ως αρχιμουσικός, έχει διευθύνει πολλές ορχήστρες σε όλο τον κόσμο.

Τον Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Adelphi της Νέας Υόρκης. Στις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της νεοϊδρυμένης "Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής" (ΚΟΕΜ).

Έδειξε έντονο ενδιαφέρον για την πολιτική, κοινωνική και καλλιτεχνική ζωή της χώρας του και ενεπλάκη άμεσα για ένα διάστημα, στη δεκαετία του '80, με την πολιτική. Διατέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων και αργότερα Αντιδήμαρχος Πολιτιστικών Θεμάτων. Επίσης, διατέλεσε βουλευτής Αθηνών αλλά παραιτήθηκε πολύ σύντομα. Διετέλεσε Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας από το 1999 έως το 2004.

Εχει συνεργαστεί με μερικούς από τους πιο σπουδαίους καλλιτέχνες, όπως ο Σταμάτης Κόκοτας, ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης, η Βίκυ Μοσχολιού, η Ρία Κούρτη ο Νίκος Ξυλούρης κ.ά.

Ανεκτίμητη μουσική κληρονομιά. Ο Σταύρος Ξαρχάκος δεν είναι απλώς ένα κεφάλαιο στη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής μουσικής, αλλά ένας ολόκληρος τόμος.