Νίκος Αντύπας

(γεν. 30 Ιανουαρίου 1953 στην Καλλιθέα)

Ο Νίκος Αντύπας συστήθηκε στην ελληνική δισκογραφία αρχικά σαν drummer, αρχικά με τους Ιωνάθαν (1971), αργότερα με το σχήμα των Sunset (1977) και ύστερα των διάσημων Socrates (Drank the Conium). Αντικατέστησε στη σύσταση του συγκροτήματος τον Γιώργο Τρανταλίδη το 1978 και μαζί κυκλοφόρησαν το άλμπουμ "Waiting for something" την ίδια χρονιά. Ακολούθησε το "Breaking through" (1979) και το άλμπουμ "Plaza" (1980), σε παραγωγή του Vic Coopersmith, γνωστού από τις παραγωγές του στους Yes, το οποίο τους έφερε στην Μεγάλη Βρετανία για συναυλίες σε μεγάλους rock χώρους.

Κάποτε, ωστόσο, οι δρόμοι των Socrates θα χώριζαν και ήταν τότε περίπου που, μετά από πολυετείς πιέσεις, ο Μανώλης Ρασούλης θα κατάφερνε να εξασφαλίσει την ηχογράφηση ενός άλμπουμ δύο πρωτοεμφανιζόμενων καλλιτεχνών. Το 1985, κυκλοφορούν τα "Ζεστά ποτά" των αδερφών Κατσιμίχα, σε ενορχήστρωση του Νίκου Αντύπα, με την συμβολή του μέχρι τότε κιθαρίστα των Socrates, Γιάννη Σπάθα. Ο δίσκος εισήγαγε έναν πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της εποχής ήχο, βασισμένο τόσο στα κρουστά, όσο και τα ατμοσφαιρικά synthesizers, για να πουλήσει τελικά πάνω από 100.000 εκείνη την περίοδο.

Ο Νίκος Αντύπας διανύει κατόπιν μια περίοδο κατά την οποία εμφανίζεται σαν session μουσικός σε ηχογραφήσεις, συχνά με το φίλο του Γιάννη Σπάθα. Οι δίσκοι αυτοί περιλαμβάνουν τα "Τρελοί και Άγγελοι", "Ζωντανά στο Περοκέ" και "Ζωντανές ηχογραφήσεις" του Γιώργου Νταλάρα, ενώ ρόλο drummer, πληκτρά και ενορχηστρωτή - μαζί με τον συνθέτη - παίζει και στο άλμπουμ "Όλα από χέρι καμένα" (1988) του Θάνου Μικρούτσικου με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου.

Θα χρειαστούν τρία ακόμη χρόνια για να αναλάβει ο Νίκος Αντύπας την ενορχήστρωση του δίσκου "Μένω εκτός" (1991) της Ελευθερίας Αρβανιτάκη. Στο ένθετο του δίσκου η ερμηνεύτρια δηλώνει: "Ο Νίκος δεν ενορχήστρωσε απλώς. Ανα-σύνθεσε. Αυτός είναι ο σωστός όρος για την παρουσία του σ' αυτον τον δίσκο". Η δουλειά του Νίκου Αντύπα στο άλμπουμ θυμίζει την επαναστατική του συμβολή στα "Ζεστά Ποτά" και τα καλύτερα έπονταν...

Το 1992 κυκλοφορεί το "Δι' ευχών" της Χάρις Αλεξίου, το οποίο ο Νίκος Αντύπας έγραψε και ενορχήστρωσε, σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Ο ήχος του προκαλεί διπλό σοκ: στους φίλους της Αλεξίου, που ακούνε την τραγουδίστρια σε έναν δίσκο που δεν είναι ούτε μακράν λαϊκός, και στους φίλους της μουσικής γενικότερα, οι οποίοι ακούνε ένα ηχητικό αποτέλεσμα δυτικό και ηλεκτρονικό, το οποίο ωστόσο διατηρεί την ελληνικότητά του. Το "Δι' ευχών" - με επιτυχίες σαν το ομώνυμο και το "Να ζήσω ή να πεθάνω (Flamenco)" - σημαίνει μια νέα φάση για την καριέρα της Αλεξίου και σημειώνει τεράστια επιτυχία, όντας ο πρώτος ελληνικός δίσκος, που μετά από πολλά χρόνια, κυκλοφορεί στην Ιαπωνία, το Βέλγιο, το Ισραήλ και τη Γαλλία από την Polygram International.

Στο ίδιο στυλ κινήθηκε και το "Έϊ!" (1994) με την Χαρούλα Αλεξίου, αυτή τη φορά σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου, του Άρη Δαβαράκη και της ίδιας της Αλεξίου. Το άλμπουμ γνώρισε μεγάλη επιτυχία, αλλά φάνηκε ότι οι ρεαλιστικοί στίχοι του βετεράνου στιχουργού στα τραγούδια δεν έδεσαν τόσο με τη μουσική του Νίκου Αντύπα, προκαλώντας λιγότερη συγκίνηση από το "Δι' ευχών". Ο Νίκος Αντύπας θα συνεργαζόταν αργότερα για τρίτη φορά με την Χαρούλα Αλεξίου το 2000, ενορχηστρώνοντας το πρώτο άλμπουμ της τραγουδίστριας στην δική της δισκογραφική εταιρεία, το "Παράξενο φως", και καταφέρνοντας μια πετυχημένη συνύπαρξη ετερόκλητων συνθέσεων των Σπανού, Λοΐζου, Βαρδή, Πορτοκάλογλου, Νικολόπουλου και δύο δικών του.

Το 1997 ήταν η σειρά της Άλκηστης Πρωτοψάλτη. Μετά από μακροχρόνια συνεργασία της καλλιτέχνιδος με τον Σταμάτη Κραουνάκη και με πρόσφατη την επιτυχία του δίσκου της με τον Goran Bregovic, η δουλειά της με το Νίκο Αντύπα στο "Σαν ηφαίστειο που ξυπνά" σήμανε μια στροφή γι' αυτήν. Ηχογραφημένο στο Παρίσι, το άλμπουμ άφησε πίσω του επιτυχίες σαν το "Διθέσιο", το "Λάβα" και το "Μωρό" και υποσχέσεις για επιστροφή και συνέχεια.

Οι ρυθμοί δουλειάς του Νίκου Αντύπα για τα επόμενα χρόνια είναι σπάνιο φαινόμενο για τα δεδομένα της ελληνικής δισκογραφίας. Το πρώτο του solo άλμπουμ, "Θεατής" κυκλοφορεί το 1998 με πολύ καλά instrumental κομμάτια και τις συμμετοχές του Γιάννη Κότσιρα και της Έλλης Πασπαλά σε δύο από τα τρία τραγούδια του δίσκου. Την ίδια χρονιά, ο Γιάννης Κότσιρας τραγουδά και το "Μια θάλασσα μικρή" για τον δίσκο "Τραγούδια έγραψα για φίλους - Tribute στον Διονύση Σαββόπουλο", όπου ο Νίκος Αντύπας ενορχηστρώνει και κάνει την παραγωγή σε τρία κομμάτια (τα άλλα δύο είναι το "Μυστικό τοπίο" με την Α.Πρωτοψάλτη και η "Δημοσθένους λέξις" με την Χ. Αλεξίου).

Ακολουθεί η συνδρομή στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ του Γιάννη Σπάθα, "Τα μυστικά του δρόμου" (1999), και οι "Υδρόγειες Σφαίρες" με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη. Οι "Σφαίρες" είναι από τις λίγες περιπτώσεις υποεκτιμημένων δίσκων στα ελληνικά χωρικά ύδατα: σφιχτοί στίχοι από τη Λίνα Νικολακοπούλου δημιουργούν ένα είδος concept αφηγηματικού δίσκου, με το Νίκο Αντύπα να βρίσκεται σε ethnic οίστρο και να παραδίδει μικρά αριστουργήματα, όπως τα "Εμπορεύματα", το "Ακίνδυνος", τα "Καλά Μαντάτα" και το εναρκτήριο "Όστρακο".

Το 2001 ο Νίκος Αντύπας διασκευάζει το "Mad about you" του Sting για τον δίσκο "Η άσφαλτος που τρέχει" και την επόμενη χρονιά γράφει τη μουσική για την τηλεοπτική σειρά "Κάτω απ'την Ακρόπολη", άλμπουμ στο οποίο συμμετέχουν ο Γιώργος Νταλάρας, η Χρυσούλα Κεχαγιόγλου και ο Νίκος Κουρουπάκης. Στα τέλη του 2002 κυκλοφορεί και το "Οπωσδήποτε παράθυρο", μια από κοινού δουλειά με το Γιάννη Σπάθα, βασισμένη στην παράστασή τους "Neapolis" και σε στίχους Λ. Νικολακοπούλου. Στον δίσκο συμμετέχουν η Ελένη Βιτάλη, ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και η Σπείρα Σπείρα, η Τάνια Τσανακλίδου, ο Μανώλης Λιδάκης και ο Πάνος Κατσιμίχας, ενώ ραδιοφωνική επιτυχία γίνεται το "Ναι θα πω" με τη Μελίνα Ασλανίδου.

Το δεύτερο άλμπουμ της Tania Nassibian, "Έκλειψις", αναλαμβάνει το 2003 ο Νίκος Αντύπας, σε στίχους της Μυρτώς Κοντοβά και με επιτυχία το "Οξυγόνο", που υπενθυμίζει με τα δεύτερα φωνητικά του την αγάπη του συνθέτη για τα world στοιχεία. Το 2004 έρχεται το "Άμμος ήτανε" με τη Μαρινέλλα, όπου ο Αντύπας προσπαθεί να πετύχει μια σύγκλιση του δικού του ήχου με το ύφος της Μαρινέλλας, παράγοντας έναν δίσκο αξιοπρεπή - για τα στάνταρντ που ο ίδιος είχε θέσει στο παρελθόν. Κάτι παρόμοιο έγινε φέτος και με το "Δύσκολη καρδιά" του Δημήτρη Μπάση (ο πρώτος ολοκληρωμένος δίσκος του Νίκου Αντύπα με αντρική φωνή), όπου φαίνεται ότι το εγχείρημα του παντρέματος του λαϊκού και του δυτικότροπου αποδεικνύεται καμιά φορά άνισο.

Πέραν των εμπορικών ή μη επιτυχιών του και δεδομένου του πρωτοποριακού ήχου που εισήγαγε ο δημιουργός, η πορεία του Νίκου Αντύπα στην ελληνική μουσική είναι εντυπωσιακή. Δουλεύωντας με computer programming, χωρίς όμως να ξεχνά ποτέ τα drums, τα κρουστά και τις κιθάρες, ο Νίκος Αντύπας ανήκει στη σπάνια εκείνη κατηγορία συνθετών / ενορχηστρωτών / παραγωγών (μαζί με τους Πορτοκάλογλου, Κατσιμίχα, Παπαδημητρίου) που πατούν στην ελληνική πραγματικότητα για να δώσουν έναν ήχο διεθνή - ή και αντίστροφα. Η συνέπεια, η έμπνευση και η δημιουργικότητά του φαίνονται πάντοτε να λειτουργούν στο όνομα της ποιότητας.