Μάνος Λοΐζος

(γεν. 22 Οκτωβρίου 1937 στην Αλεξάνδρεια πεθ. 17 Σεπτεμβρίου 1982 σε νοσοκομείο στη Μόσχα)

Ο Μάνος Λοΐζος ήταν μουσικός, συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής κυπριακής καταγωγής, με σπουδαία προσφορά στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Ήταν το μοναδικό παιδί του Ανδρέα Λοΐζου και της Δέσποινας Μανάκη, κόρης γεωπόνου από τη Ρόδο. Η οικογένειά του μετακόμισε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου προς αναζήτηση καλύτερης τύχης, όταν ο Μάνος ήταν επτά ετών. Με τη μουσική ασχολήθηκε από τα μαθητικά του χρόνια. Γράφτηκε σε τοπικό Ωδείο και άρχισε να μαθαίνει βιολί, αλλά κατέληξε στην κιθάρα. Μετά την αποφοίτησή του από το Αβερώφειο Γυμνάσιο της Αλεξάνδρειας το 1955 ήλθε στην Αθήνα και γράφτηκε αρχικά στη Φαρμακευτική Σχολή και στη συνέχεια στην ΑΣΟΕΕ. Στις αρχές του 1960 ήλθε η μεγάλη στροφή στη ζωή του, όταν αποφάσισε να εγκαταλείψει τις σπουδές του και να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική.Για να επιβιώσει κάνει διάφορες δουλειές, από γκαρσόνι σε ταβέρνα μέχρι γραφίστας και διακοσμητής.

Το 1962 έρχεται σε επαφή με τον Μίμη Πλέσσα, ο οποίος μεσολαβεί στη «Φίλιπς» για την ηχογράφηση του πρώτου του τραγουδιού. Είναι το «Τραγούδι του δρόμου», ελληνική απόδοση του Νίκου Γκάτσου σ' ένα ποίημα του Λόρκα με ερμηνευτή τον Γιώργο Μούτσιο. Το Απρίλιο του 1962 έγινε ιδρυτικό μέλος και αντιπρόεδρος στο Σύλλογο Φίλων Ελληνικής Μουσικής (ΣΦΕΜ), με στόχο τη στήριξη του έργου του Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και την προβολή νέων δημιουργών. Στις τάξεις του συλλόγου θα βρεθούν πολύ γρήγορα ο Χρήστος Λεοντής, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Νότης Μαυρουδής, ο Φώντας Λάδης, ο Μάνος Ελευθερίου και πολλοί άλλοι. Αναλαμβάνει τη διεύθυνση της χορωδίας του συλλόγου και με αυτή συμμετέχει το καλοκαίρι στις παραστάσεις της μουσικής επιθεώρησης του Μίκη Θεοδωράκη «Όμορφη Πόλη» που ανεβαίνει με μεγάλη επιτυχία στο Θέατρο Παρκ. Τον Μάρτιο του 1965 παντρεύεται τη Μάρω Λήμνου, τη μετέπειτα συγγραφέα παιδικών βιβλίων, γνωστή ως Μάρω Λοΐζου. Ένα χρόνο αργότερα, τον Αύγουστο του 1966, θα γεννηθεί η κόρη τους Μυρτώ. Τα επόμενα χρόνια θα είναι αρκετά δημιουργικά για τον συνθέτη. Γράφει τραγούδια και μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.

Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας μπήκε πολλές φορές στο στόχαστρο των αρχών για τις αριστερές πολιτικές του πεποιθήσεις. Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου τον Νοέμβριο του 1973 συνελήφθη και πέρασε 10 μέρες στα κρατητήρια στης Ασφάλειας. Μέσα στο ξέφρενο κλίμα της μεταπολίτευσης συμμετέχει στις μεγάλες λαϊκές συναυλίες της εποχής και στο τέλος του 1974 κυκλοφορεί το δίσκο «Τα Τραγούδια του Δρόμου», με όλα εκείνα τα τραγούδια του που είτε είχαν απαγορευτεί τα προηγούμενα χρόνια, είτε δεν τους είχε επιτραπεί η ηχογράφηση από τη λογοκρισία της επταετίας. Την τριετία 1974 - 1977 υπήρξε ένας από τους βασικούς εκφραστές του πολιτικού τραγουδιού. Το 1978 αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης Μουσικοσυνθετών Ελλάδας και πρωτοστατεί στη δημιουργία φορέα είσπραξης των πνευματικών δικαιωμάτων. Τον ίδιο χρόνο παντρεύεται σε δεύτερο γάμο την ηθοποιό Δώρα Σιτζάνη.

Στην εικοσαετή μουσική του διαδρομή έγραψε μερικά από τα καλύτερα ελληνικά τραγούδια, συνεργαζόμενος με τους στιχουργούς Γιάννη Νεγρεπόντη, Φώντα Λάδη, Μανώλη Ρασούλη, Δημήτρη Χριστοδούλου και Λευτέρη Παπαδόπουλο, με τον οποίο γνωρίστηκε το 1965 και έγιναν αχώριστοι φίλοι. Τα τραγούδια του, γεμάτα λυρισμό και τρυφερότητα, ερμήνευσαν μεγάλα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού, όπως ο Γιάννης Καλατζής, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χάρις Αλεξίου, ο Γιάννης Πουλόπουλος, ο Γιάννης Πάριος, η Μαρία Φαραντούρη, ο Στέλιος Καζαντζίδης και η Δήμητρα Γαλάνη.

Άφησε την τελευταία του πνοή χτυπημένος από την επάρατη νόσο.

Δισκογραφία

• 1968. "Ο σταθμός" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Γιάννης Καλατζής, Λίτσα Διαμάντη, Δημήτρης Ευσταθίου και Γιώργος Νταλάρας. Επίσης περιέχονται και πέντε ορχηστρικά κομμάτια. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο.
• 1970. "Θαλασσογραφίες" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Γιάννης Καλατζής, Γιώργος Νταλάρας, Μαρίζα Κωχ, Γιάννης Πάριος και ο ίδιος ο συνθέτης. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο.
• 1971. "Ευδοκία" (Minos). Η μουσική που συνόδευε την ομώνυμη ταινία του Αλέξη Δαμιανού. Ο Μάνος Λοΐζος συμμετέχει απαγγέλλοντας στην "Ανάμνηση".
• 1971. "Ο μέτοικος" (Minos). Ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο.
• 1972. "Νάχαμε, τι νάχαμε" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Γιώργος Νταλάρας και Γιάννης Καλατζής. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο.
• 1974. "Καλημέρα ήλιε" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Κώστας Μοσκοβίτης, Χάρις Αλεξίου, Αλέκος Αλιμπέρτης και ο ίδιος ο συνθέτης. Οι στίχοι ανήκουν στο Δημήτρη Χριστοδούλου και στο Μάνο Λοΐζο.
• 1974. "Τα τραγούδια του δρόμου" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Αλέκα Αλιμπέρτη, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, η Χορωδία Γιώργου Κακίτση και ο ίδιος ο συνθέτης. Οι στίχοι ανήκουν στο Γιάννη Νεγρεπόντη, στο Δημήτρη Χριστοδούλου, στο Νίκο Γκάτσο και στο Μάνο Λοΐζο.
• 1974. "Η ατίθαση" (Minos). Ερμηνεύει η Ελένη Ροδά. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο.
• 1975. "Τα νέγρικα" (Minos). Ερμηνεύει η Μαρία Φαραντούρη και συμμετέχει ο Μανώλης Ρασούλης. Οι στίχοι ανήκουν στο Γιάννη Νεγρεπόντη.
• 1976. "Τα τραγούδια μας" (Minos). Ερμηνεύει ο Γιώργος Νταλάρας. Οι στίχοι ανήκουν στο Φώντα Λάδη. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.
• 1979. "Πρώτες εκτελέσεις" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Γιώργος Νταλάρας, Γιάννης Καλαντζής, Χάρις Αλεξίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Μαρία Φαραντούρη, Δημήτρης Ευσταθίου, Αλέκα Αλιμπέρτη, Κώστας Μοσκοβίτης και ο ίδιος ο συνθέτης.
• 1979. "Τα τραγούδια της Χαρούλας" (Minos). Ερμηνεύει η Χάρις Αλεξίου και συμμετέχει ο Δημήτρης Κοντογιάννης. Οι στίχοι ανήκουν στο Μανώλη Ρασούλη και στο Πυθαγόρα. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.
• 1980. "Για μια μέρα ζωής" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Δήμητρα Γαλάνη, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Δώρα Σιτζάνη και ο ίδος ο συνθέτης. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο, στο Μανώλη Ρασούλη, στη Δώρα Σιτζάνη, στο Φώντα Λάδη, στο Τάσο Λειβαδίτη και στο Μάνο Λοΐζο.
• 1981. "Τα τραγούδια της χτεσινής μέρας" (Minos). Ερμηνεύουν τραγούδια σε δεύτερη εκτέλεση οι: Χάρις Αλεξίου και Δήμητρα Γαλάνη. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.
• 1982. "Φοβάμαι" (Minos). Ερμηνεύει ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου. Οι στίχοι του "Σ' ακολουθώ" και "Πρώτη Μαΐου ανήκουν στο Μάνο Λοΐζο. Οι στίχοι του "Χαράματα Ομόνοια" ανήκουν στο Μανώλη Ρασούλη. Ο δίσκος έγινε χρυσός.
• 1983. "Γράμματα στην αγαπημένη" (Minos). Ερμηνεύει ο ίδιος ο συνθέτης με μια κιθάρα. Η ποίηση ανήκει στο Ναζίμ Χικμέτ και την ελληνική απόδοση επιμελήθηκε ο Γιάννης Ρίτσος.
• 1984. "Μεγάλες στιγμές" (Minos). Ερμηνεύει η Μαρινέλλα. Περιέχεται το "Παλιό ρολόι" σε μουσική του Μάνου Λοΐζου και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου σε δεύτερη εκτέλεση.
• 1984. "Τα μεγάλα τραγούδια" (Minos). Ερμηνεύει ο Σταμάτης Κόκκοτας. Περιέχεται το "Δεν θα ξαναγαπήσω" σε μουσική του Μάνου Λοΐζου και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου σε δεύτερη εκτέλεση.
• 1985. "Ο δρόμος του Μάνου 1962 - 1982" (Minos). Ερμηνεύουν οι: Αλέκα Αλιμπέρτη, Νίκος Αντωνιάδης, Μπάμπης Αντωνίου, Δήμητρα Γαλάνη, Λίτσα Διαμάντη, Δημήτρης Ευσταθίου, Γιάννης Καλατζής, Αλέκα Μαβίλη, Μάνος Παπαδάκης, Γιάννης Πουλόπουλος, Ελένη Ροδά και Ζωή Φυτούση.
• 1985. "Μάνος Λοΐζος: Αφιέρωμα / Ολυμπιακό Στάδιο" (Minos). Η ηχογράφηση της συναυλίας με τραγούδια του Μάνου Λοΐζου το Σεπτέμβριο του 1985 στο Ολυμπιακό Στάδιο. Ερμηνεύουν οι: Γιώργος Νταλάρας, Χάρις Αλεξίου, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Καλατζής και Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
• 1985. "Χάνομαι γιατί ρεμβάζω" (Minos). Ερμηνεύει η Δήμητρα Γαλάνη και συμμετέχει συνοδέυοντάς την το συγκρότημα "Χάνομαι γιατί ρεμβάζω". Οι στίχοι του "Καρτ - Ποστάλ" ανήκουν στον Άκο Δασκαλόπουλο.
• 1988. "Μάνος Λοΐζος 1" (Minos). Κασετίνα που περιέχει τους δίσκους "Ο σταθμός", "Θαλασσογραφίες", "Νάχαμε, τι νάχαμε", "Καλημέρα ήλιε", "Τα νέγρικα", "Τα τραγούδια του δρόμου" και "Τα τραγούδια μας".
• 1988. "Μάνος Λοΐζος 2" (Minos). Κασετίνα που περιέχει τους δίσκους "Ευδοκία", "Τα τραγούδια της Χαρούλας", "Για μια μέρα ζωής", "Γράμματα στην αγαπημένη", "Ο δρόμος του Μάνου 1962 - 1982" και "Μάνος Λοΐζος: Αφιέρωμα".
• 1989. "Μνήμες" (FM).Ο δίσκος περιέχει ορχηστρικές διασκευές των σημαντικότερων τραγουδιών του συνθέτη.
• 1991. "Η Αλίκη δικτάτωρ" (Lyra). Η μουσική που συνόδευε την ομώνυμη ταινία του Τάκη Βουγιουκλάκη. Ο δίσκος περιέχει πέντε τραγούδια σε μουσική του Μάνου Λοΐζου και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου. Ερμηνεύουν οι: Αλίκη Βουγιουκλάκη, Λαυρέντης Διανέλλος και Ευαγγελία Σαμιωτάκη.
• 1992. "Οι μπαλάντες του Μάνου" (Minos). Ερμηνεύει ο ίδιος ο συνθέτης. Οι στίχοι ανήκουν στο Λευτέρη Παπαδόπουλο, στο Γιάννη Νεγρεπόντη, στο Νίκο Γκάτσο, στον Άκο Δασκαλόπουλο, στο Ναζίμ Χικμέτ, στη Κωστούλα Μητροπούλου και στο Μάνο Λοΐζο.
• 1993. "Roots of Greek music: Manos Loizos" (Μύθος). Ο δίσκος περιέχει ορχηστρικές διασκευές των σημαντικότερων τραγουδιών του συνθέτη.
• 1993. "Αλίκη μου, Δημήτρη μου" (EMI). Τα τραγούδια που συνόδευαν τις κινηματογραφικές επιτυχίες της Αλίκης Βουγιουκλάκη και του Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Ο δίσκος περιέχει πέντε τραγούδια ("Όταν κλαίει ένας άντρας", "Τζαμάικα", "Του βαρκάρη ο γιος", "Ρίξε δώδεκα μαχαίρια", "Ανέβα στο χαγιάτι μου") σε μουσική του Μάνου Λοΐζου και στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
• 1995. "Κάτω από ένα κουνουπίδι" (Μεσόγειος). Παιδικά τραγούδια. Ερμηνεύουν οι: Λουκιανός Κηλαηδόνης, Αφροδίτη Μάνου, Κώστας Θωμαΐδης, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Τάνια Τσανακλίδου, Λαυρέντης Μαχαιρίτσας και Ελένη Τσαλιγοπούλου. Οι στίχοι ανήκουν στο Γιάννη Νεγρεπόντη. Το "Μεθυσμένο παπί" και το "Κάτω από ένα κουνουπίδι" δεν ηχογραφήθηκαν στο studio. Προτιμήθηκαν οι πρώτες μαγνητοφωνήσεις του συνθέτη με το κασσετόφωνό του.

Σύνδεσμοι

www.manosloizos.gr